SpaceX-in Starship Raketi Yanğınla Partladı

Çərşənbə axşamı SpaceX şirkətinin Texasdakı bazasında Starship prototipinin statik atış testi zamanı partlamasıyla nəticələnən faciəli hadisə baş verdi. Göyə alov fışqırdı və sınaq tez bir zamanda dağıdıcı bir yanğına çevrildi. Hadisə kosmik sənaye aləmində şok dalğaları yaratdı.

Boca Çika, Texasdakı Starbase bazasında baş verən hadisə zamanı mühəndislər Ship 30 prototipi üzərində rutin statik atış testi aparırdılar. Statik atış testləri, raketin buraxılışdan əvvəl mühərrik performansının yoxlanılması üçün nəzərdə tutulub. Ancaq bu dəfə gözlənilməz və şiddətli bir partlayışla nəticələndi.

Şahidlərin ifadələrinə görə, uğurlu bir alovlanmadan sonra güclü partlayış səsi eşidildi və sınaq stendi şiddətlə silkələndi. Bir neçə saniyə sonra Starship-in aşağı hissəsi alov aldı və qalıqları ətrafa səpələndi. Yanğın bir dəqiqədən az müddətdə prototipi tamamilə yandırdı. Partlayışdan əvvəl bütün SpaceX personalı təhlükəsiz şəkildə təxliyə olundu və heç kim yaralanmadı.

SpaceX bütün personalın partlayışdan əvvəl təhlükəsiz şəkildə təxliyə olunduğunu təsdiqləsə də, raketə dəyən ziyan tamdır. Elon Musk hələ hadisə ilə bağlı açıqlama verməyib. SpaceX nümayəndələri hadisənin dəqiq səbəbini müəyyən etmək üçün "məlumatları araşdırırlar". İlkin ehtimallar, itki sistemində metan sızmasının baş verdiyi istiqamətinə işarə edir. Mühəndislər problemin Raptor V2 mühərriklərindən birində yaranıb-yaranmadığını araşdırırlar.

Bu, SpaceX-in Mars proqramı üçün əhəmiyyətli bir əngəldir. Starship sistemi şirkətin dərin kosmos missiyalarında mühüm rol oynayır. NASA da Artemis III Ay missiyası üçün Starship-in modifikasiya olunmuş versiyasından istifadə etməyi planlaşdırır. SpaceX yay sonuna qədər orbit testi uçuşunu həyata keçirməyi ümid edirdi, ancaq bu partlayış bu planları gecikdirə bilər. FAA məmurları təhlükəsizlik yoxlaması aparacaq və bu da testləri daha da ləngidə bilər.

Kosmik sənaye mütəxəssisləri sürətlə reaksiya verdi. Bəziləri SpaceX-in əməliyyatlarının şəffaflığını, digərləri isə şirkətin çox tez hərəkət etdiyini sorğulayır. Kosmik sənaye analitiki Mark Holtz deyir: "Sürətli prototip hazırlama risklidir, amma bu hadisə sürəti yavaşlatacaq". SpaceX-in tarixi isə davamlılığını göstərir. Əvvəlki Starship testləri də partlayışlarla nəticələnmiş, ancaq tez bir zamanda inkişaflar edilmişdir. Şirkət adətən uğursuzluqları inkişafın bir hissəsi kimi qəbul edir.

Hazırda SpaceX mühəndisləri intensiv araşdırma prosesi ilə üzləşirlər. Şirkət testlərə davam etməzdən əvvəl təhlükəsizlik protokollarını gücləndirəcək və mühərrik arxitekturasını dəyişdirəcək. SpaceX növbəti addımlar barədə məlumat verməkdən imtina edir. Amma bir şey aydın oldu: Starship-in kosmosa gedən yolu alovlu bir əngəllə rastlaşdı.