Dünyanın Ən Güclü Superkompüteri - El Capitan

El Capitan, saniyədə 1,742 kvintilyon hesablama sürəti ilə (1,742 ekzaflop) dünyanın ən güclü superkompüteri kimi rəsmi olaraq təqdim olundu. Bu performans, əvvəlki proqnozları (1,5 ekzaflop) aşmaqla yanaşı, dünyanın paylanmayan superkompüterlərinin reytinqini əks etdirən TOP500 siyahısının 64-cü versiyasında birinci yeri də təmin etdi.

Lawrence Livermore Milli Laboratoriyasında yerləşən El Capitan, hesablama qabiliyyətlərində əhəmiyyətli irəliləyişi təmsil edir. Kvintilyondan çox hesablama əməliyyatı həyata keçirə bilən sistemlər kateqoriyası olan ekzaskala kompüterlərin sırasına qoşuldu. Frontier və Aurora adlı digər iki ekzaskala sistemi isə TOP500 siyahısında müvafiq olaraq ikinci və üçüncü yerləri tutur. Qeyd edək ki, 2019-cu ildə HP tərəfindən alınan Cray Computing, bu üç sistemin inkişafında mühüm rol oynayıb.

El Capitanın arxitekturası 11 milyondan çox CPU və GPU nüvəsinə malikdir və AMD-nin 4-cü nəsil EPYC prosessorlarından istifadə edir. Bu 24 nüvəli prosessorların hər biri 1,8 GHz tezliklə işləyir və AMD Instinct MI300A Sürətləndirilmiş Emulsiya Prosessorlarını (APU) inteqrasiya edir. Bu konfiqurasiya misilsiz performansla yanaşı, vatt başına təxminən 58,89 gigaflop enerji səmərəliliyi də göstərir.

El Capitanın əsas missiyası, ABŞ-ın nüvə arsenalı üçün təhlükəsizliyi və etibarlılığı təmin etməkdən ibarətdir. Onun inkişaf etmiş hesablama gücü ətraflı simulyasiyalar və analizlər aparmağa, fiziki testlərin sayını azaltmağa və milli təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirməyə imkan verir.

Nüvə məsuliyyətlərindən əlavə, El Capitanın imkanları iqlim modelləşdirilməsi, tibbi tədqiqatlar və süni intellektin inkişafı da daxil olmaqla müxtəlif elmi tədqiqat sahələrinə uzanır. Nvidia şirkəti isə özünün yeni Eos adlı superkompüterini, məlumat mərkəzləri üçün nəzərdə tutulan və dünyanın ən yaxşı 10 kompüteri arasında yer alan, superkompüterini təqdim edib.

El Capitanın təqdimatı superkompüter tarixində əhəmiyyətli bir mərhələni qeyd edir. Onun performansı təkcə yeni bir standart müəyyən etməklə yanaşı, hesablama texnologiyalarındakı sürətli inkişafı da vurğulayır. Qlobal problemlər daha da mürəkkəbləşdikcə, bu cür güclü sistemlərin rolu daha da vacib olur. El Capitan insan zəkasının və texnoloji mükəmməllik arzusunun sübutudur.

Gələcəyə baxdıqda, superkompüter ictimaiyyəti El Capitanın nailiyyətlərindən ilhamlanan yeni yenilikləri gözləyir. Dünyanın hər yerindən tədqiqatçılar və mühəndislər yeni nəsil hesablama sistemlərini inkişaf etdirmək üçün onun dizaynından və performans göstəricilərindən istifadə edəcəklər. Hazırda isə El Capitan tacı özündə saxlayır və hesablama bacarıqlarında yeni bir dövrü və elmə və texnologiyaya dərin təsirini simvolizə edir.